Z chwilą zawarcia związku małżeńskiego powstaje między małżonkami wspólność majątkowa małżeńska (chyba, że przed zawarciem związku małżeńskiego zostanie zawarta umowa majątkowa). Wszystkie przedmioty nabyte w trakcie trwania wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej stanowią majątek wspólny małżonków.
Zawartą umowę majątkową małżeńską można rozwiązać i z chwilą jej rozwiązania pomiędzy małżonkami obowiązywać będzie wspólność ustawowa.
Małżonkowie mogą zawrzeć umowę majątkową małżeńską (zwaną również intercyzą), przez którą można wspólność majątkową rozszerzyć lub ograniczyć, ustanowić rozdzielność majątkową lub rozdzielność majątkową z wyrównaniem dorobków.
Umowa ustanawiająca rozdzielność majątkową wyłącza wspólność ustawową i powoduje, że wszystkie dotychczasowe składniki majątkowe będące własnością małżonków stają się co do zasady współwłasnością w częściach równych. Z chwilą zawarcia tej umowy każdy z małżonków posiada swój majątek osobisty, nabywa i rozporządza swoim majątkiem samodzielnie. Umowa ta obowiązuje od chwili jej zawarcia, nie działa wstecz.
Umowa rozdzielności majątkowej z wyrównaniem dorobków
W czasie trwania małżeństwa ustrój rozdzielności majątkowej z wyrównaniem dorobków niczym się nie różni od ustroju rozdzielności majątkowej. Każdy z małżonków zachowuje majątek nabyty zarówno przed zawarciem umowy, jak i nabyty później. Z chwilą ustania rozdzielności majątkowej powstaje obowiązek wyrównania dorobków między małżonkami. Dorobkiem małżonka jest wzrost wartości jego majątku po zawarciu umowy majątkowej. Jeżeli dorobek jednego z małżonków jest mniejszy może żądać wyrównania dorobków przez zapłatę bądź przeniesienie prawa – jest to uprawnienie o charakterze obligacyjnym (roszczenie o zapłatę bądź przeniesienie prawa), które może zostać zaspokojenie poprzez zawarcie umowy między małżonkami.
Umowa ograniczająca wspólność majątkową wyłącza z majątku wspólnego niektóre jego składniki. Ustawodawca nie określić ograniczeń dotyczących zakresu zwężenia wspólności. Małżonkowie sami decydują jakie składniki majątkowe stanowić będą majątek wspólny.
Umową rozszerzająca wspólność majątkową małżonkowie postanawiają, aby wspólnością ustawową małżeńską objęte zostały te składniki, które do tej pory stanowiły majątek osobisty każdego z nich,.
Ustawodawca wprowadził jednak pewne ograniczenia w możliwości rozszerzenia wspólności majątkowej na:
- przedmioty majątkowe, które przypadną małżonkowi z tytułu dziedziczenia, zapisu lub darowizny,
- prawa majątkowe, które wynikają ze wspólności łącznej podlegającej odrębnym przepisom,
- prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie,
- wierzytelności z tytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia, o ile nie wchodzą one do wspólności ustawowej, jak również wierzytelności z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę,
- niewymagalne jeszcze wierzytelności o wynagrodzenie za pracę lub z tytułu innej działalności zarobkowej każdego z małżonków.
Depozyt notarialny Notariusz w związku z dokonywaną w jego kancelarii czynnością może przyjąć na przechowanie dokumenty prywatne, papiery wartościowe, nośniki cyfrowe oraz pieniądze. W przypadku przyjęcia pieniędzy na przechowanie muszą one zostać zaksięgowane na rachunku kancelarii notarialnej z chwilą podpisania aktu notarialnego. Depozyt notarialny zostaje wydany tylko tej osobie fizycznej lub prawnej wskazanej w protokole przyjęcia do depozytu w terminie wskazanym w tym protokole.